Kolonoskopi, kalın bağırsak ve rektum içinde meydana gelen hastalıkları tespit etmek için kullanılan bir tanı aracıdır. Kolonoskopi cihazı yaklaşık 7-8 mm çapında uzun bir hortum olup ucunda kamera bulunur. Bu kamera ile kalın bağırsağın ve rektumun içinde gelişen kanser, polipler, inflamatuar bağırsak hastalıkları ve divertiküller gibi pek çok hastalığa tanı konulabilir. Ayrıca kolonsokopi cihazının hortum kısmı içindeki kanallardan özel aletlerle bu hastalıklı alanlardan parça(biyopsi) alınabilir ve polipler tamamen çıkartılabilir. Karın ağrısı, şişkinlik, makattan kanama, kronik kabızlık ve kronik ishal gibi şikayetlerin olması durumunda hastalarıma kolonoskopi yapmayı öneririm. Bunun dışında 50 yaşın üzerinde olan veya birinci-ikinci derece akrabalarında kalın bağırsak kanseri olan bireylerde de tarama amaçlı olarak kolonoskopi yapılması gerekmektedir.  Ayrıca daha önceki kolonoskopisinde polip saptanan hastalarımda da çıkarılan polipin patolojik tipine göre belirlediğim aralıklarda kolonoskopi yapmaktayım. Kolonoskopi yapan bir cerrah olarak hastalarımdan en sık gelen sorulardan ilki işlemin bir riskinin olup olmadığıdır. Kolonoskopi işlemi sırasında çok nadir (1000 hastanın 1’inde) kanama veya kalın bağırsak delinmesi gelişebilir. Ancak bu konuda deneyimli doktorlar tarafından yapılan kolonoskopilerde bu komplikasyonların gelişme oranı nerdeyse sıfırdır. Bir diğer karşılaştığım soru işlem için nasıl bir hazırlık yapılması gerektiğidir. Detaylı bir kolonoskopi yapılabilmesi için bağırsakların içinde dışkı olmaması gerekmektedir. Bu anlamda kolonoskopi öncesi hazırlık önerilerine titizlikle uyulması gerekir. Kolonoskopi işlemine hazırlıkta diyet çok önemlidir. İşlemden 3 günce olacak şekilde içinde tane bulunmayan (hazır dometes çorbası, yoğurt, puding gibi) gıdalar ve sıvı içeceklerin tüketilmesi önerilir. İşlem öncesi günde reçete edilen ishal yapıcı ilaçları ağızdan alarak beraberinde bol bol (3 lt az olmayacak şekilde) su içmeniz gerekir. İşlem sabahında da hastaneye gelmeden yarım – bir saat öncesinde 2 adet lavmanı 15 dakika ara ile makattan uygulayıp daha önce kullanmakta olduğunuz ilaçları az suyla almanız önerilir. Ancak burada bir önemli nokta ağızdan kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda kolonoskopi işleminden 1 hafta önce ağızdan alınan kan sulandırıcı ilacın kesilip yerine cilt altına yapılan kan sulandırıcı ilacın verilmesidir. Bu şekilde ilaç değişimi yapılmadan işleme alınan hastalarda kalın bağırsak duvarından biyopsi alınması halinde durdurulamayan kanamalar meydana gelmektedir. Ve tüm sorular içinde en çok sorulanı, “Doktor Hanım işlem yapılırken duyacakmıyım?” Kolonoskopi işlemi sedasyon (uykulu hali) altında yapılır. Ayrıca ağrının az olması için ağrı kesici ilaçlar verilir. İşlem sırasında duyulan ağrının nedeni bağırsaklara verilen hava ve zaman zamanda kolonoskopun hareketinden kaynaklanır. Burada belirtmek isterim ki diyetini düzgün yapan ve bağırsak temizliği için verilen ilaçları doğru bir şekilde kullanan hastaların bağırsakları daha temiz olmakta ve daha az hava verilerek işlem yapıldığı için ağrıları da olmamaktadır.  Kolonoskopi işlemi sonrasında verilen ilaçlardan dolayı kendinize gelmeniz bir saati bulabilir. Ayrıca kendinize gelseniz bile başta araba kullanmak dahil dikkat gerektiren işlerden sakınmanız gerekir. Mümkünse kolonoskopi işlemine yanınızda biri ile gelmeniz daha uygun olacaktır. İşlem sonrasında karında gerginlik şişkinlik olabilir ancak verilen havayı aşağıdan gaz olarak çıkarttığınızda rahatlama olur. Özellikle yürüme ile bu gaz daha rahat çıkartılabilir. Eve gittiğinizde halen şişkinlik devam ediyor ve buna ağrı ve ateş de ekleniyorsa doktorunuza başvurmanız gerekir. İşlem sonrası ilk dışkılamada kan görülmesi de normaldir ancak devam ediyorsa yine doktorunuza başvurmanız gerekir. Bağırsağınızın yeteri kadar temizlenmediği durumlarda kolonoskopi işlemi yapılamaz. Bu durumda yeniden diyet ve barsak temizliği yapılarak işlemin tekrarlanması gerekir. Kolonoskopi kalın bağırsak kanseri tanısında ve poliplerin tanı tedavisinde kullanılan en önemli araçtır. Risk faktörlerinizin değerlendirilmesi ve buna göre kolonoskopi yapılma ve takip aralıklarınızın belirlenmesi için bu konuda deneyimli bir doktora başvurmayı lütfen ihmal etmeyiniz.   Kalın bağırsak kanseri üzerinde durduğumuz bu yazı dizisinde, bir sonraki yazımda kalın bağırsak kanseri tanısı sonrasında neler yaptığımız konusunda sizleri aydınlatmaya çalışacağım. Sağlıkla kalın.