Merhaba Sevgili Sağlıklı Köşesi Okurları, Ben Prof. Dr. Ayça Fatma Gültekin, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında 2009 yılından beri çalışmaktayım. Kalın bağırsağın iyi ve kötü huylu hastalıkları ve makat bölgesinin hastalıkları konusunda uzmanlaşmış bir “Kolorektal Cerrahım”. Daha önceki yazılarımda sizleri kalın bağırsak kanseri ile ilgili pek çok konuda aydınlatmaya çalıştım. Bundan sonraki yazılarımda ise makat bölgesinin iyi huylu hastalıkları konusunda bilgilendirmeye çalışacağım.
Hemoroidler, makatın etrafında bulunan vücudumuzda elimiz, ayağımız gibi normalde olması gereken, kan damarları ve bağ dokudan oluşmuş yastıkçık biçiminde yapılardır. Bu yastıkçık biçimindeki hemoroidlerin görevi özellikle öksürme, aksırma gibi karın içi basıncın arttığı durumlarda dışkı kaçırmayı engellemek ve zengin damar yapısı ile birlikte üzerindeki cildin duyusal açıdan hassas olmasının da katkısı ile katı-sıvı dışkı ve gaz ayrımının yapılabilmesini sağlamaktır.
Hemoroidler makattaki yerleşimlerine göre dış ve iç hemoroidler olarak sınıflandırılırlar. Dış hemoroidler makatın dışına doğru yerleşim gösterir, üzeri normal makat derisi ile kaplıdır. Hemoroidler şişip, hemoroidal hastalık geliştiğinde çok ağrılı bir hale gelirler. İç hemoroidler ise makatın içine doğru yerleşim gösterirler ve üzerleri kalın bağırsağın içini döşeyen, ağrı duyusu olmayan doku ile kaplıdır. İç hemoroidler şişip hemoroidal hastalık geliştiğinde makatın dışına doğru sarkma meydana gelir ve bu sarkmanın derecesine göre iç hemoroidler 4 derecede değerlendirilir ve buna göre tedavi verilir.
Evre I : Makattan dışarı sarkmazlar sadece kolonoskopi sırasında makatın içinde normalden daha dolgun olarak izlenirler
Evre II : Dışkılama sırasında makattan dışarı doğru sarkarlar ancak kendiliğinden içeri girerler
Evre III : Dışkılama sırasında makattan dışarı doğru sarkarlar ancak kendiliğinden içeri girmezler ancak elle itilerek içeri girmeleri sağlanabilir
Evre IV : Makatın dışına sarkama dışkılamadan bağımsız olarak süreklidir ve içeri gönderilemez. Dış hemoroidlerde de ileri derecede dolgunluk mevcuttur. Özellikle akut tromboze hemoroid dediğimiz kan pıhtısı ile tıkanıp iyice şişen hemoroidler ve kalın bağırsakta sarkma ile birlikte olan hemoroidler de Evre IV olarak değerlendirilirler.