Merhaba Sevgili Sağlıklı Köşesi Okurları, Ben Prof. Dr. Ayça Fatma Gültekin, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında 2009 yılından beri çalışmaktayım. Sindirim sisteminin cerrahi hastalıkları ve özellikle de kalın bağırsağın ve makat bölgesinin iyi ve kötü (kanser) huylu hastalıkları ile ilgilenmekteyim. Bu köşede zaman zaman sizlere buluşup önce kalın bağırsak kanseri sonrasın da makat bölgesinin iyi huylu hastalıkları hakkında sizleri bilgilendirmeye çalışacağım. Ülkemizde kalın bağırsak kanseri, tüm kanserler içerisinde üçüncü sırada yer almaktadır ve giderek daha genç yaşlarda karşımıza çıkmaktadır. Daha önceki yazılarımda kalın bağırsak kanseri riskleri, tanısı ve kalın bağırsak kanseri tanısında kolonoskopinin önemi konusunda sizleri aydınlatmaya çalışmıştım.Bu yazımda da yapılan kolonoskopide kalın bağırsak kanseri tanısı konulduysa bundan sonra ne olacak sorusunu sizlere cevaplamaya çalışacağım. Kalın bağırsak kanseri tanısı kolonoskopidekalın bağırsağın içindeki kitleden alınan parçanın (biyopsi) patolojik incelemesi ile konur. Kitlede kanser hücrelerinin görülmesi kalın bağırsak kanserinin en kesin tanısıdır. Kalın bağırsak kanseri için halk arasında yanlış olarak bilinen dişi veya erkek kanser gibi bir ayrım yoktur. Ancak kanserin bazı patolojik ve genetik özellikleri kanserin daha hızlı yayılıp yayılmayacağı veya kemoterapiye cevabı konusunda bizlere bilgi vermektedir.  Kalın bağırsakta patolojik olarak tanımlanmış bir kanser varsa, bundan sonraki aşama kanserin yayılıp yayılmadığının değerlendirilmesidir. Kalın bağırsak kanseri önce lenf bezlerine daha sonrada kan damarları yolu ile uzak organlara yayılım gösterir. En sık tutuğu uzak organlar sırası ile karaciğer, akciğer, kemikler ve beyindir. Bu organlarda kanserin yayılıp yayılmadığını değerlendirmek için bilgisayarlı tomografiler çekilmelidir. Bazen tomografinin tam tanı koyamadığı durumlarda, karaciğer için MR ve diğer organlar için PET-tomografi çekilebilir. Bu şekilde de yayılımın değerlendirilmesine evrelemediyoruz. Tüm kanserlerde olduğu gibi kalınbağırsak kanserinde de evreleme çok çok önemlidir. Çünkü karaciğere akciğere sıçramış bir kalın bağırsak kanserinde eğer hastanın dışkılamasında sıkıntı yoksa ilk tedavi seçeneği ameliyat değildir. Bu şekilde yayılmış yani metastazıolan,  ki buna Evre Dört hastalık diyoruz, hastalarda öncelikli tedavi kemoterapidir. Eğer dışkılamada sıkıntı yoksa bir başka deyişle tıkanıklık yoksa evreleme yapmadan size bir cerrah acil ameliyat öneriyorsa asla kabul etmeyin. Çünkü mutlaka karaciğer ve akciğerinizin tomografi ile değerlendirilmesi gerekmektedir. Kalın bağırsak kanserinde, rektum dediğimiz makata yakın 12-15 cm’likkısımında metastaz da yoksa tedavi biraz daha farklı olabilmektedir. Makata yakın olan kanserlerde ameliyat öncesinde radyoterapi-ışın verilmesi tümörün küçülmesine ve ameliyat sonrasında tekrar kanser gelişme riskinin azalmasına olanak sağlar. O yüzden makata yakın kanserlerde bu bölgenin çekilen MR ve PET-tomografisi sonrasında hastalara radyoterapi verilip verilemeyeceğine karar verilir. Kısaca makata yakın kanserlerde çekilecek olan karın ve akciğer tomografisine ek olarak mutlaka karının alt kısımını gösteren MR ve PET-tomografi çekilmesi gerekir. Yine size bir cerrah bu tetkikleri yapmadan yine tıkanıklık olmadığı halde direkt ameliyat öneriyorsa, ameliyatı kabul etmeyin. Neden size radyoterapi önermediğini sorgulayın. Mümkünse bu konuda deneyimli ki biz buna KOLOREKTAL CERRAH diyoruz, bir doktora başvurun. Sonuç olarak kolonoskopide kalın bağırsak kanseri tanısı konduysa bundan sonra yapılacak şey hemen ameliyat değildir. Mümkün olan en kısa süre içerisinde tomografilerinizin, gerekirse MR ve PET-tomografinizin çekilip, hastalığınızın evresi belirlenip buna göre tedavi edilmenizdir. Kolonoskopi tanısından sonra en fazla 2-3 hafta içerisinde tetkiklerinizin tamamlanıp tedavinizin belirlenmesi gerekir. Uzayan süreçler için mutlaka sizi takip eden doktoru uyarın. Kalın bağırsak kanseri üzerinde durduğumuz bu yazı dizisinde, bir sonraki yazımda kalın bağırsak kanseri tedavisi konusunda sizleri aydınlatmaya çalışacağım. Sağlıkla kalın.