Her Kalın Bağırsak Kanseri Küçük Bir Polip Olarak Başlar! Merhaba Sevgili Sağlıklı Köşesi Okurları, Ben Prof. Dr. Ayça Fatma Gültekin, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında 2009 yılından beri çalışmaktayım. Sindirim sisteminin cerrahi hastalıkları ve özellikle de kalın bağırsağın ve makat bölgesinin iyi ve kötü (kanser) huylu hastalıkları ile ilgilenmekteyim. Bu köşede zaman zaman sizlere buluşup önce kalın bağırsak kanseri sonrasın da makat bölgesinin iyi huylu hastalıkları hakkında sizleri bilgilendirmeye çalışacağım. Polip, kalın bağırsağın iç yüzünü döşeyen hücrelerden kaynaklanan boyutları birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar olan oluşumlardır. Ben, polipleri hastalarıma tarif ederken vücudumuzda oluşan “et benlerine” benzer lezyonlar olarak tarif ederim, böylece hastalarım polibin nasıl bir şey olduğunu daha iyi tahayyül ederler. Poliplere erişkin yaş grubunun 15-20’sinde rastlanmaktadır. Poliplerin birçoğu iyi huylu olmakla birlikte bazı kalın bağırsak kanserlerinin bazı tipte poliplerden meydana geldiği tespit edilmiştir. Özellikle 50 yaş üzerinde kalın bağırsağında polibi olan, sigara içen kilolu ve ailesinde kalın bağırsak kanseri olan bireylerde poliplerden kanser gelişme riski artmaktadır. Poliplerin pek çoğu, herhangi bir semptom vermez, ancak boyutları ve sayılarının fazla olması durumunda kanama (kanamaya bağlı demir eksikliği anemisi), sümüksü salgı salınması, kalın barsak fonksiyonlarında değişiklik ve çok nadir olarak karın ağrısı yapabilirler. Poliplere tanı çoğunlukla kolonoskopi ile konur. Kolonoskopi, bir hortumun ucuna yerleştirilmiş kameralı bir sistem ile kalın barsak ve rektumun içinin etkili ve kesin bir şekilde değerlendirilmesini sağlayan alet ve işlemdir.  Kolonsokopi ile direkt olarak polipler görülür ve daha da önemlisi kolonoskopiden yerleştirilen özel aletlerle bu polipler çıkartılabilir. Kolonsokopi sırasında tespit edilen her polibin mutlaka çıkartılması gerekir.Burada akılda bulundurulması gereken kalın barsak ve rektum kanserlerinin hepsi polip görünümünde başlar ve sonra giderek büyürler ve biz sadece görünümüne bakarak hangi polibin kansere dönüşeceğini bilemeyiz. Bunun içinde tespit edilen her polibin çıkarılması gerekir. Poliplerin çoğu çeşitli endoskopik tekniklerle rahatlıkla çıkarılabilir. Bu işlem kolonoskopi esnasında ek bir ilaç verilmesine gerek kalmaksızın kolayca yapılabilir. Ancak bazı polipler büyük olabilirler veya yerleşim yeri itibarı ile endoskopik olarak çıkarılmaları zor olabilir. Böyle bir durumda ameliyat ile polibin bulunduğu barsak kısmı çıkarılabilir.           Polipektomi yapıldıktan sonra hastalarımın en sık sordukları soru “Polipler tekrarlar mı?” sorusudur. Eğer polip kalın barsak duvarından geride parça kalmayacak şekilde tam olarak çıkarıldıysa tekrarlaması çok çok zordur. Ancak kişide polip oluşmasına neden olan faktörler genlerindeki anormallikten kaynaklandığı için kalın bağırsağın başka bir yerinde yeni polip oluşabilir. Daha önceden polip çıkarılan hastaların 30’da yeniden polip oluşur. Bu nedenle yeni polip oluşumunun saptanabilmesi için, hastanın düzenli aralıklarla kolonoskopik olarak takip edilmesi gerekir.Polibi olan bireylerde kolonoskopi aralıkları çıkarılan polibin patolojik tipine göre düzenlenir. İyi özelliklere sahip polibi olan ve risk faktörü olmayan (özellikle ailesinde kalın bağırsak kanseri olmayan) kişilerde 5 yılda bir kez tarama gerekirken kötü özellikler sergileyen polipler ve risk faktörü olan kişilerde tarama 1-2 yılda bir olacak şekilde yapılmalıdır. Kalın bağırsak kanseri üzerinde durduğumuz bu yazı dizisinde, bir sonraki yazımda kalın bağırsak kanseri teşhisinde en önemli tanı yöntemi olan kolonskopinin nasıl yapıldığı konusunda sizleri aydınlatmaya çalışacağım. Sağlıkla kalın.