Sitenin sağında bir giydirme reklam
Av. SELAY KARDEŞ (Hukuk Köşesi)
Köşe Yazarı
Av. SELAY KARDEŞ (Hukuk Köşesi)
 

KRİPTO PARA VE HUKUKSAL DURUMU

Bu yazımızda ; Son dönemlerde dünyada olduğu gibi ülkemizde de sıkça kullanılmakta olan  ve gitgide popülaritesi artan başta bitcoin ,ethereum olarak kullanımı yaygınlaşan kripto paraları ve Türk Hukukundaki durumundan bahsedeceğiz. Öncelikle kripto paranın tanımına değinirsek ; merkezi herhangi bir otorite  tarafından  kontrol edilmeyen ve aracı bağlı olmayan  sadece internet aracılığıyla kullanılabilen  sanal bir para birimidir . Kripto paralar Euro ,Dolar , TL gibi basılı halde bulunmuyor .  Kısacası hayali bir para birimi  olarak tanımlamak yanlış olmayacaktır.  Kripto paranın değeri, kullanıcıların arz ve talep durumuna göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu nedenle sistem, aynı zamanda bir tür sanal borsa olarak kabul edilebilir. Kripto paralar güvenli midir ? Merkez Bankası geçtiğimiz günlerde dikkat çekti: “Kripto varlıklar herhangi bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması, merkezi bir muhatabın bulunmaması, piyasa değerlerinin aşırı oynaklık göstermesi, anonim yapıları nedeniyle yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi ile işlemlerin geri dönülemez nitelikte olması gibi nedenlerle ilgili taraflar açısından önemli riskler barındırmaktadır Kripto paradaki tehlike nedir ? Kripto paralar her türlü gizli işlemde, kazançların vergi dışına çıkarılmasında ve hatta kara para ilişkilerinde kullanılan bir ödeme aracı haline gelebiliyor. * Normal talep dışında, bu tür paraların yönelmesi kripto paraların değerini anormal yükseltiyor. Vatandaşın da bu para birimlerini saadet zinciri gibi görmesiyle sanal bir yükseliş yaratılmış oluyor.  Kripto paralar ilgili aracı kuruluşun veri merkezinde saklanıyor. Yatırımcıların kripto para almak için bu kuruluşlara yatırdığı fiziki paralar yani TL’ler ilgili kuruluşun banka hesabında toplanıyor. Buradaki tehlike hem kripto paranın hem de bankadaki fiziki paraların tamamen bu kuruluşların inisiyatifinde olması ve herhangi bir denetime ya da kurala bağlı olmadan yönetilmesi. Thodex örneğinde olduğu gibi yatırımcılar bir gün paralarının buharlaşması tehlikesi ile karşı karşıya kalabiliyor! Türkiye dünyada kripto para kullanan ülkeler arasında Avrupada 1. Sırada yer almaktadır.  Kripto Paralarla İlgili Yasal Düzenleme : Aradan geçen zamanda; kripto para ve bu paraların alım satımlarının yapıldığı kripto para platformu/piyasası, yani aracı kurumlarla ilgili yasal düzenlemeye gidilmediği, bu konuda açık bir yasal boşluğun olduğu, fakat ciddi alınmayan veya muhatap görülmeyen, Devletin kontrolü dışında olan kripto/sanal para ve bunların alınıp satıldığı platform ile aracı şirketlere mesafeli durduğu görülmekle, bilişim sisteminde gerçekleşen önlenemez gelişmelerden dolayı bu sessizliğin bir keyfiliğe, kuralsızlığa, güvence yoksunluğuna, malvarlığına karşı işlenecek suçlardan kişilerin korunmamasına, kripto paranın yasal kaydı ve bu paranın alınıp satılmasına aracılık eden firmaların lisanslandırılmamasına veya ruhsatlandırılmamasına yol açtığı anlaşılmaktadır. Bunun yanında teminat yoksunluğu sebebiyle birçok kişinin mağdur olma ihtimalinin gündeme geldiği, nitekim 21 Nisan 2021 ve 23 Nisan 2021 tarihlerinde iki kripto para platformunun, yani kripto para alışverişine aracılık eden firmanın aniden faaliyetlerine son vermesi sebebiyle ciddi mağduriyetlerin ortaya çıktığı, yasal boşluğun ve bankalar veya sigorta şirketlerinde olan güvencelerden yoksun kripto para alışverişlerinin de  ilk kez 16 Nisan 2021 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın toplam 6 maddeden ibaret ve 30.04.2021 tarihinde yürürlüğe girecek “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik” adlı bir düzenlemeye gittiği, esasen bu Yönetmeliğin kripto para piyasasına düzenleme ve bu alanda düzen kurma amacından uzak, sırf yasak içerdiği, bunun da kripto para piyasası ve aracı kurumlar üzerinde olumsuz etkisi oluşturduğu görülmektedir. Kanaatimizce; kripto para piyasasını ve alışverişini veya ticaretini yasaklamaktan ziyade, son gelişmeleri de dikkate almak suretiyle bir an evvel yasal düzenlemeye gidilmeli, bu sırada gelir getirici olması açısından da işlem ve/veya kazançtan vergi alınması amaçlanmalıdır. Kripto paranın herhangi bir merkez bankası tarafından basılmaması, denetlenememesi, kripto para transferlerini gerçekleştiren tarafların ve transfer işlemlerinin nereden yapıldığının tespitinin nerede ise imkansız olması karşısında, devletlerin bu elektronik parayı tanıyıp tanımayacağı, sistemin kullanımının yasal yaptırımlara tabi tutup tutulmayacağı merak edilmektedir. Bu aşamada Ülkemizde, kripto para sisteminin kullanılmasını yasaklayan yasal düzenleme olmamakla birlikte, bu sistemi tanıyan ve kullanılmasını onaylayan bir düzenleme de bulunmamaktadır.   Kripto varlıklar; kanuni bir çerçevede detaylandırılarak açıklanmalı, dünya ile eşdeğer bir şekilde bu paralar ile ödeme yapılıp yapılmayacağı, menkul bir kıymet sayılıp sayılmayacağı belirtilmek suretiyle İcra-İflas Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu açısından ne şekilde hükme esas alınacağının yasal dayanağı oluşturulmalıdır. Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da yer alan İcra Hukuk Mahkemesi’nin kararında: “Kripto paraların emtia ve menkul kıymetler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bir çeşit dijital döviz veya sanal para olarak kabul edildiği, dolayısıyla haczedilebileceği anlaşıldığından..” denmek suretiyle ülkemizde ilk defa kripto paraların haczedilebileceği kararı verilmiştir.                     
Ekleme Tarihi: 27 Nisan 2021 - Salı

KRİPTO PARA VE HUKUKSAL DURUMU

Bu yazımızda ; Son dönemlerde dünyada olduğu gibi ülkemizde de sıkça kullanılmakta olan  ve gitgide popülaritesi artan başta bitcoin ,ethereum olarak kullanımı yaygınlaşan kripto paraları ve Türk Hukukundaki durumundan bahsedeceğiz.
Öncelikle kripto paranın tanımına değinirsek ; merkezi herhangi bir otorite  tarafından  kontrol edilmeyen ve aracı bağlı olmayan  sadece internet aracılığıyla kullanılabilen  sanal bir para birimidir . Kripto paralar Euro ,Dolar , TL gibi basılı halde bulunmuyor .  Kısacası hayali bir para birimi  olarak tanımlamak yanlış olmayacaktır. 
Kripto paranın değeri, kullanıcıların arz ve talep durumuna göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu nedenle sistem, aynı zamanda bir tür sanal borsa olarak kabul edilebilir.
Kripto paralar güvenli midir ?
Merkez Bankası geçtiğimiz günlerde dikkat çekti: “Kripto varlıklar herhangi bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması, merkezi bir muhatabın bulunmaması, piyasa değerlerinin aşırı oynaklık göstermesi, anonim yapıları nedeniyle yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi ile işlemlerin geri dönülemez nitelikte olması gibi nedenlerle ilgili taraflar açısından önemli riskler barındırmaktadır
Kripto paradaki tehlike nedir ?
Kripto paralar her türlü gizli işlemde, kazançların vergi dışına çıkarılmasında ve hatta kara para ilişkilerinde kullanılan bir ödeme aracı haline gelebiliyor.
* Normal talep dışında, bu tür paraların yönelmesi kripto paraların değerini anormal yükseltiyor. Vatandaşın da bu para birimlerini saadet zinciri gibi görmesiyle sanal bir yükseliş yaratılmış oluyor. 
Kripto paralar ilgili aracı kuruluşun veri merkezinde saklanıyor. Yatırımcıların kripto para almak için bu kuruluşlara yatırdığı fiziki paralar yani TL’ler ilgili kuruluşun banka hesabında toplanıyor. Buradaki tehlike hem kripto paranın hem de bankadaki fiziki paraların tamamen bu kuruluşların inisiyatifinde olması ve herhangi bir denetime ya da kurala bağlı olmadan yönetilmesi. Thodex örneğinde olduğu gibi yatırımcılar bir gün paralarının buharlaşması tehlikesi ile karşı karşıya kalabiliyor!
Türkiye dünyada kripto para kullanan ülkeler arasında Avrupada 1. Sırada yer almaktadır. 
Kripto Paralarla İlgili Yasal Düzenleme :
Aradan geçen zamanda; kripto para ve bu paraların alım satımlarının yapıldığı kripto para platformu/piyasası, yani aracı kurumlarla ilgili yasal düzenlemeye gidilmediği, bu konuda açık bir yasal boşluğun olduğu, fakat ciddi alınmayan veya muhatap görülmeyen, Devletin kontrolü dışında olan kripto/sanal para ve bunların alınıp satıldığı platform ile aracı şirketlere mesafeli durduğu görülmekle, bilişim sisteminde gerçekleşen önlenemez gelişmelerden dolayı bu sessizliğin bir keyfiliğe, kuralsızlığa, güvence yoksunluğuna, malvarlığına karşı işlenecek suçlardan kişilerin korunmamasına, kripto paranın yasal kaydı ve bu paranın alınıp satılmasına aracılık eden firmaların lisanslandırılmamasına veya ruhsatlandırılmamasına yol açtığı anlaşılmaktadır. Bunun yanında teminat yoksunluğu sebebiyle birçok kişinin mağdur olma ihtimalinin gündeme geldiği, nitekim 21 Nisan 2021 ve 23 Nisan 2021 tarihlerinde iki kripto para platformunun, yani kripto para alışverişine aracılık eden firmanın aniden faaliyetlerine son vermesi sebebiyle ciddi mağduriyetlerin ortaya çıktığı, yasal boşluğun ve bankalar veya sigorta şirketlerinde olan güvencelerden yoksun kripto para alışverişlerinin de
 ilk kez 16 Nisan 2021 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın toplam 6 maddeden ibaret ve 30.04.2021 tarihinde yürürlüğe girecek “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik” adlı bir düzenlemeye gittiği, esasen bu Yönetmeliğin kripto para piyasasına düzenleme ve bu alanda düzen kurma amacından uzak, sırf yasak içerdiği, bunun da kripto para piyasası ve aracı kurumlar üzerinde olumsuz etkisi oluşturduğu görülmektedir. Kanaatimizce; kripto para piyasasını ve alışverişini veya ticaretini yasaklamaktan ziyade, son gelişmeleri de dikkate almak suretiyle bir an evvel yasal düzenlemeye gidilmeli, bu sırada gelir getirici olması açısından da işlem ve/veya kazançtan vergi alınması amaçlanmalıdır.
Kripto paranın herhangi bir merkez bankası tarafından basılmaması, denetlenememesi, kripto para transferlerini gerçekleştiren tarafların ve transfer işlemlerinin nereden yapıldığının tespitinin nerede ise imkansız olması karşısında, devletlerin bu elektronik parayı tanıyıp tanımayacağı, sistemin kullanımının yasal yaptırımlara tabi tutup tutulmayacağı merak edilmektedir. Bu aşamada Ülkemizde, kripto para sisteminin kullanılmasını yasaklayan yasal düzenleme olmamakla birlikte, bu sistemi tanıyan ve kullanılmasını onaylayan bir düzenleme de bulunmamaktadır.
 
Kripto varlıklar; kanuni bir çerçevede detaylandırılarak açıklanmalı, dünya ile eşdeğer bir şekilde bu paralar ile ödeme yapılıp yapılmayacağı, menkul bir kıymet sayılıp sayılmayacağı belirtilmek suretiyle İcra-İflas Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu açısından ne şekilde hükme esas alınacağının yasal dayanağı oluşturulmalıdır.
Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da yer alan İcra Hukuk Mahkemesi’nin kararında: “Kripto paraların emtia ve menkul kıymetler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bir çeşit dijital döviz veya sanal para olarak kabul edildiği, dolayısıyla haczedilebileceği anlaşıldığından..” denmek suretiyle ülkemizde ilk defa kripto paraların haczedilebileceği kararı verilmiştir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve batikaradenizhaber.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.